Truvada-hoer 2 – choices, choices
‘We are our choices.’ Onder dit wat oubollige Sartriaanse motto vond eind juli in Amsterdam AIDSImpact 2015 plaats. Een compact internationaal congres waar psychosociale onderzoekers en gedragswetenschappers, beleidsmakers, community-vertegenwoordigers en activisten bij elkaar kwamen voor een beter inzicht in de immer verwonderlijke hiv-epidemie. Nieuwe strategieën op het terrein van hiv-preventie kregen er vooral veel aandacht, met name PrEP.
Van PrEP weten we dat het buitengewoon effectief kan zijn om hiv-infecties te voorkomen – dat is aangetoond – en ook dat het ‘t meest gestigmatiseerde preventiemiddel is sinds de introductie van de anticonceptiepil. Wat zijn nou eigenlijk de problemen?
Zoals ik al eens uitlegde is het verzet tegen PrEP irrationeel en deels homofoob van aard. Er zijn vooralsnog uit onderzoek geen aanwijzingen dat het gebruik aanzet tot grotere losbandigheid, minder condoomgebruik of dientengevolge leidt tot meer seksueel overdraagbare aandoeningen. Er zijn geen ernstige bijwerkingen gevonden, al moet voor alle zekerheid de gezondheid van gebruikers goed in de gaten worden gehouden.
Maar dit alles is hoegenaamd niet relevant: PrEP is in Nederland niet voorhanden als onderdeel van een uitgebreide samenhangende hiv-respons.
Hoe anders is dit in de Verenigde Staten, waar PrEP sinds mei vorig jaar in een richtlijn wordt aanbevolen door de Centers for Disease Control en waar de stad New York PrEP ruimhartig propageert op haar website gewijd aan PEP en PrEP. In New York zijn de kosten voor PrEP gedekt door Medicaid en andere ziektekostenverzekeringen en de stad heeft een steunprogramma opgezet voor mensen zonder ziektekostenverzekering die PrEP niet zelf kunnen betalen.
In Nederland is zoiets natuurlijk onbestaanbaar. Allereerst omdat Gilead, de fabrikant van Truvada, dit middel niet voor preventief gebruik heeft aangemeld bij het Europese Geneesmiddelenbureau EMA. Maar ook omdat er vooralsnog niet veel draagvlak of animo voor lijkt te bestaan, niet onder beleidsmakers en politici, noch onder gezondheidsprofessionals of de risicodoelgroepen. Van enige activistische druk om de boel in beweging te brengen is nergens sprake.
Dankzij het H‑TEAM hebben we in Amsterdam nu het onderzoeksproject AMPrEP, dat wordt uitgevoerd door de plaatselijke GGD. In de AMPrEP-studie zullen 370 homo’s en transgenders de komende jaren Truvada krijgen om hiv-infectie te voorkomen. Onder deze groep mensen zullen zich naar verwachting weinig tot geen nieuwe hiv-infecties voordoen, terwijl er zoals gezegd niets op wijst dat zij vaker dan nu al een soa zullen oplopen. Onder de 180 personen die zich voor de studie hadden aangemeld maar niet kunnen meedoen, zullen wél nieuwe hiv-infecties optreden. Iemand van u, dames en heren, die daar dan morele verantwoordelijkheid voor wil dragen?
‘We are our choices’ – een ontoepasselijker motto had men voor AidsImpact niet kunnen kiezen. Als het om PrEP gaat valt er in Nederland niks te kiezen. Wij staan met lege handen, wij zijn niets.
Antony Oomen
18.VIII/2015
Amsterdam
Foto – Tony Webster
Hallo Antony,
Dank voor deze goed geschreven, prikkelende column die bovendien bijzonder goed onderbouwd is.
PrEP kan HIV voorkomen en zou moeten worden omarmd door beleids- en opinimakers. Het is al treurig genoeg dat mensen met HIV worden gestigmatiseerd; Truvada verdient een beter lot.
Vriendelijke groet,
Joep Heldoorn